Programy polityki zdrowotnej
Wirusowe zapalenie wątroby typu C
Departament Zdrowia i Polityki Społecznej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego w Warszawie opracował program polityki zdrowotnej pn: „Program badań przesiewowych w kierunku wykrycia zakażenia wirusem zapalenia wątroby typu C wśród mieszkańców województwa mazowieckiego”na lata 2021–2022.
Niniejszy program stanowi kontynuację „Programu polityki zdrowotnej badań przesiewowych w kierunku zakażenia wirusem zapalenia wątroby typu C” Województwa Mazowieckiego realizowanego w latach 2018-2019
Idea programu
Głównym celem programu jest uzyskanie do 31 grudnia 2022 r. nie mniejszego niż 90% poziomu wykonania badań przesiewowych w kierunku wykrycia zakażenia wirusem zapalenia wątroby typu C, z planowanej w programie grupy docelowej. Dodatkowo określono następujący cel szczegółowy:
- Zwiększenie poziomu wiedzy na temat profilaktyki zakażenia wirusem zapalenia wątroby typu C wśród 80% uczestników programu w okresie jego realizacji
Program zakłada dwa typy interwencji:
- Badanie przesiewowe w kierunku zakażenia HCV, składające się z:
- badania wykrywającego przeciwciała anty-HCV,
- badania HCV-RNA metodą PCR (w przypadku wyniku dodatniego badania wykrywającego przeciwciała anty-HCV)
- Edukacja zdrowotna wraz z dwukrotnym badaniem wiedzy.
Kto może uczestniczyć w programie?
Do programu będą mogły zostać włączone tylko osoby, które spełniły wszystkie kryteria włączenia, tj.
- Osoba aplikująca do programu w dniu zgłoszenia do programu musi mieć ukończone 18 lat.
- Osoba aplikująca do programu musi przedłożyć realizatorowi wypełniony druk świadomej zgody na udział w programie oraz oświadczenie o miejscu zamieszkania na terenie województwa mazowieckiego w rozumieniu Kodeksu cywilnego.
- Osoba aplikująca do programu należy do grupy wysokiego ryzyka wystąpienia wirusem tj. spełnia minimum jeden z poniższych warunków:
- przyjmuje dożylne narkotyki;
- jest lub była pozbawiona wolności;
- posiada tatuaż lub piercing;
- została poddana zabiegom transfuzji krwi lub przeszczepu organów przed rokiem 1990;
- partnerzy seksualni tej osoby są po przebytym zakażeniu HCV lub obecnie są zakażone HCV;;
- jest zakażona HIV;
- ma objawy chorób wątroby;
- doznała urazu spowodowanego igłą;
- jest migrantem z krajów o wysokiej częstości występowania zakażeń (Europa Środkowo-Wschodnia, Afryka oraz Azja);
- pracuje jako personel medyczny lub pracuje w służbach bezpieczeństwa publicznego i była narażona na ekspozycję krwi zakażonej HCV (ukłucie, kontakt przez błony śluzowe);
- Osoba aplikująca do programu podczas przeprowadzania kwalifikacji nie wykazuje medycznych przeciwskazań do udzielenia mu świadczeń przewidzianych w programie.
Budżet programu wynosi 799 620 zł (w tym 399 630 zł w 2021 r. i 399 630 zł w 2022 r.).
W ramach ww. środków z programu będzie mogło skorzystać 1 962 osoby z województwa mazowieckiego.
Pozytywna opinia o programie
Program uzyskał pozytywną opinię Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych
i Taryfikacji (AOTMiT) nr 200/2017 z 23 sierpnia 2017 r. W związku z kontynuacją programu polityki zdrowotnej realizowanego w poprzednim okresie, obecna edycja nie podlega ponownemu zaopiniowaniu przez AOTMiT.
Realizatorzy programu
NEUCA MED Sp. z o.o. z siedzibą w Toruniu
- Świat Zdrowia Gostynin Centrum Medyczne Medicus
Miejsce udzielania świadczeń: ul. Wojska Polskiego 35; 09-500 Gostynin
Dane kontaktowe: tel. 24 235 04 15
Godziny udzielania świadczeń: poniedziałek-piątek 8:00-12:00
- Świat Zdrowia Płock Centrum Medyczne Rodzina
Miejsce udzielania świadczeń: ul. Jana Pawła II 39; 09-410 Płock
Dane kontaktowe: tel. 24 366 88 63, 24 366 88 64, 24 366 88 65
Godziny udzielania świadczeń: poniedziałek-piątek 8:00-12:00
- Przychodnia Lekarska Świat Zdrowia
Miejsce udzielania świadczeń: ul. Warszawska 5; 05-254 Kuligów
Dane kontaktowe: tel. 29 758 02 02
Godziny udzielania świadczeń: poniedziałek-piątek 8:00-12:00
- Przychodnia Medicus Grójec
Miejsce udzielania świadczeń: ul. Mszczonowska 35; 05-600 Grójec
Dane kontaktowe: tel. 670 50 10
Godziny udzielania świadczeń: poniedziałek-piątek 8:00-12:00
- Przychodnia Lekarska Świat Zdrowia
Miejsce udzielania świadczeń: ul. Chrzanowskiego 8a; 04-392 Warszawa
Dane kontaktowe: tel. 22 590 57 80, 22 533 310 561
Godziny udzielania świadczeń: poniedziałek-piątek 8:00-12:00
- Przychodnia Lekarska Świat Zdrowia
Miejsce udzielania świadczeń: ul. Poznańska 17; 00-680 Warszawa
Dane kontaktowe: tel. 22 628 35 88
Godziny udzielania świadczeń: poniedziałek-piątek 8:00-12:00
Samodzielny Zespół Publicznych Zakładów Lecznictwa Otwartego Warszawa-Targówek
- Przychodnia Rejonowo - Specjalistyczna
Miejsce udzielania świadczeń: ul. Poborzańska 6, 03-368 Warszawa
Dane kontaktowe: tel. 22 518 26 66
Godziny udzielania świadczeń: poniedziałek-piątek 7:30-10:30
- Przychodnia Rejonowo - Specjalistyczna
Miejsce udzielania świadczeń: ul. Rembielińska 8, 03-343 Warszawa
Dane kontaktowe: tel. 22 518 26 66
Godziny udzielania świadczeń: poniedziałek-piątek 7:30-10:30
- Przychodnia Rejonowo - Specjalistyczna
Miejsce udzielania świadczeń: ul. Łojewska 6 ,03-392 Warszawa
Dane kontaktowe: tel. 22 518 26 66
Godziny udzielania świadczeń: poniedziałek-piątek 7:30-10:30
- Przychodnia Rejonowo - Specjalistyczna
Miejsce udzielania świadczeń: ul. Remiszewska 14, 03-550 Warszawa
Dane kontaktowe: tel. 22 518 26 66
Godziny udzielania świadczeń: poniedziałek-piątek 7:30-10:30
Samodzielny Zespół Publicznych Zakładów Lecznictwa Otwartego Warszawa Praga-Północ
- Przychodnia Internistyczno – Specjalistyczna
Miejsce udzielania świadczeń: ul. Jagiellońska 34, 03-719 Warszawa
Dane kontaktowe: tel. 22 619 42 31
Godziny udzielania świadczeń: poniedziałek -piątek 08:00-17:00
- Przychodnia Internistyczno – Specjalistyczna
Miejsce udzielania świadczeń: ul. Radzymińska 101/102, 03-548 Warszawa
Dane kontaktowe: tel. 22 619 34 81
Godziny udzielania świadczeń: poniedziałek – piątek 10:00-12:00, 14:00-15:00
- Przychodnia Rodzinna
Miejsce udzielania świadczeń: ul. Otwocka 1
Dane kontaktowe: tel. 22 619 43 32, 03-759 Warszawa
Godziny udzielania świadczeń: poniedziałek-piątek 08:00 – 17:00
Mazowiecki Szpital Specjalistyczny z siedzibą w Radomiu
- Miejsce udzielania świadczeń: ul. Juliana Aleksandrowicza 5, 26-617 Radom
Dane kontaktowe: tel. 48 360 36 00
Godziny udzielania świadczeń:
poniedziałek 8:00-11:00
Wtorek 9:00-12:00
Środa: 8:00-12:00
Czwartek 9:00-12:00
Piątek 8:00-11:00
Sobota 9:00-12:00
Niedziela 9:00-12:00
Dodatkowe informacje
Dodatkowych informacji dotyczących programu udzielają telefonicznie lub mailowo pracownicy Wydziału Promocji Zdrowia w Departamencie Zdrowia i Polityki Społecznej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego w Warszawie. Numery kontaktowe: (22) 59 79 905 lub (22) 59 79 914. Adres poczty elektronicznej: klaudia.scisel@mazovia.pl oraz eliza.sniegocka@mazovia.pl.
O wirusowym zapaleniu wątroby typu C (WZW C)
Wirusowe zapalenie wątroby typu C (WZW C) zostało uznane przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) za jedno z największych światowych zagrożeń epidemiologicznych. Jego przyczyną jest przewlekła infekcja wirusem zapalenia wątroby typu C (HCV). Do tej pory nie stworzono skutecznej szczepionki przeciw wirusowi HCV. Zakażenia HCV może mieć wieloletni i bezobjawowy przebieg. Objawy, które mogą wystąpić są nieswoiste i łatwe do pomylenia z innymi jednostkami chorobowymi.
Wykrycie zakażenia HCV następuje najczęściej u osób w wieku 30-50 lat, u chorych ze średniozaawansowaną lub zaawansowaną chorobą wątroby, co zdecydowanie pogarsza rokowania. Grupa czynników ryzyka zakażenia jest bardzo duża. Większość z nich związana jest z przerwaniem ciągłości skóry, przez co praktycznie każdy zabieg jest potencjalnie zagrożony zakażeniem HCV.
Nieleczone zakażenie HCV ma ciężkie i potencjalnie śmiertelne następstwa (np. marskość
i rak wątroby). Koszty leczenia następstw przewlekłego zakażenia HCV są bardzo wysokie
i stanowią ogromne obciążenie dla systemu ochrony zdrowia oraz systemu zabezpieczania społecznego.
Sytuację pogarsza bardzo niska świadomość o zakażeniu HCV. Blisko 90 proc. osób nie wie, że jest zakażonych.
Prognozy zdrowotne z wielu krajów wskazują wielokrotny wzrost kosztów wynikający
z nieleczenia WZW C (średnio 100–500 proc., w perspektywie najbliższych dwudziestu lat). Międzynarodowe organizacje zajmujące się zdrowiem publicznym przedstawiają bardzo niekorzystne prognozy dla Polski, w przypadku braku istotnych zmian w zakresie diagnostyki i terapii zakażeń HCV.
W 2017 r. w Polsce zgłoszono 4 012 przypadków WZW C. Dla porównania w 2016 r. było 4 261 zachorowań, w 2015 r. 4 285 przypadków, a w 2014 r. 3 551 zakażeń. Dla porównania
w latach 2009-2012 r. liczba zgłoszonych zachorowań na WZW C wynosiła ok. 2 tys. osób rocznie. Biorąc pod uwagę liczne badania epidemiologiczne należy przyjąć, że w populacji polskiej rocznie wykrywanych jest ok.25/1 tys. zakażeń. W związku z powyższym ok. 125 tys. osób w Polsce nie jest świadomych obecności wirusa HCV (GIS 2018)
Tylko odpowiednie badania diagnostyczne mogą potwierdzić rozpoznanie, określić stopień uszkodzenia wątroby i wskazać na konieczność leczenia. Podstawowe badanie przesiewowe w omawianym zakresie (badanie na obecność przeciwciał anty-HCV w surowicy krwi) lekarze podstawowej opieki zdrowotnej mogą zlecić tylko odpłatnie. Nie ma go w koszyku świadczeń gwarantowanych, finansowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ). Pacjenci w większości niechętnie poddają się dodatkowym badaniom komercyjnym. Niekiedy można doradzić skorzystanie z badań nieodpłatnych w ramach okolicznościowych kampanii pro-zdrowotnych oraz różnych programów polityki zdrowotnej.
Identyfikacja osób bezobjawowo zakażonych pozwoli na wcześniejsze dotarcie pacjenta do specjalisty i rozpoczęcie terapii, zanim rozwiną się groźne konsekwencje WZW C (np. marskość i rak wątroby). Należy uświadomić sobie, że pacjent, który został wyleczony
i wyeliminował wirusa, przestaje być źródłem zakażenia dla innych osób. Ma to oczywisty wymiar epidemiologiczny i społeczny. Trwała eliminacja HCV poprawia rokowanie, zmniejsza chorobowość i liczbę zgonów z powodu zaawansowanej choroby wątroby. Wyleczenie osób zakażonych gwarantuje nie tylko jednostkowy sukces terapeutyczny, ale przede wszystkim zmniejsza rezerwuar wirusa.