Wzrost cen uderza w rolników

Przewodniczący komisji Leszek Przybytniak zaprosił na posiedzenie ekspertów: Monikę Bocian i Arkadiusza Zalewskiego z Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej - PIB, którzy szczegółowo omówili poruszony przez komisję temat.

Sytuacja ekonomiczna gospodarstw rolnych

Rolnictwo na terenie województwa mazowieckiego jest bardzo zróżnicowane. Badania prowadzone przez Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej (na podstawie danych z 2020 r.) dotyczą gospodarstw mieszanych i wyspecjalizowanych w uprawach polowych, ogrodniczych, trwałych, hodowli krów mlecznych, zwierząt trawożernych, trzody chlewnej. Wyniki badań pochodzą z 60% gospodarstw towarowych województwa mazowieckiego, które mają wielkość ekonomiczną co najmniej 4 tys. euro.

Powierzchnia gospodarstw

Na Mazowszu średnia powierzchnia użytków rolnych w analizowanych gospodarstwach indywidualnych wynosi 13,7 ha. Największą powierzchnię wykazują gospodarstwa wyspecjalizowane w hodowli krów mlecznych, trzody chlewnej i uprawach polowych. Najmniejszą powierzchnią charakteryzują się zaś podmioty wyspecjalizowane w uprawach stałych i ogrodniczych.

Dochody z produkcji rolniczej

Z przeprowadzonych badań wynika, że dochód w gospodarstwach rolnych nieznacznie wzrasta. Jednak, jak zauważyła Monika Bocian, nie jest on dla wszystkich rolników satysfakcjonujący. W ponad 80% gospodarstw rolnych w kraju są one poniżej średniej krajowej.

Średni dochód na gospodarstwo na Mazowszu wyniósł 38 tys. zł. Najwyższy zanotowali hodowcy krów mlecznych – ok. 68 tys. zł i trzody chlewnej – 64 tys. zł. Najniższy osiągają gospodarstwa mieszane - ponad 22 tys. zł.

Dochód z rodzinnego gospodarstwa rolnego w przeliczeniu na pełnozatrudnioną osobę nieopłaconą nie dorównał natomiast przeciętnemu rocznemu wynagrodzeniu netto w gospodarce narodowej (w 2020 r. było to 42 tys. zł). Jedynie w gospodarstwach wyspecjalizowanych w chowie trzody chlewnej osiągnął poziom przeciętnego rocznego wynagrodzenia, a nieco mniej w chowie krów mlecznych. Najgorzej wypadają gospodarstwa mieszane i hodujące zwierzęta trawożerne. Warto podkreślić, że wskaźniki te zależą od klasy wielkości ekonomicznej gospodarstwa. Im wyższa klasa, tym większy dochód.

Podaż nawozów mineralnych

W skali globalnej Polska należy do grupy krajów o średniej produkcji i zużyciu nawozów mineralnych, ale w ramach Unii Europejskiej jest znaczącym ich producentem i eksporterem, zwłaszcza w przypadku nawozów azotowych – powiedział Arkadiusz Zalewski.

Polska produkcja nawozów mineralnych jest w stanie zaspokoić niemal w pełni potrzeby krajowego rolnictwa w zakresie stosowania nawozów azotowych i fosforowych. Jesteśmy również największym producentem nawozów azotowych i czwartym (po Niderlandach, Belgii i Niemczech) eksporterem nawozów azotowych w UE. W 2021 r. produkty te były eksportowane głównie do Ukrainy, niektórych krajów UE (przede wszystkim sąsiadujących z Polską) oraz Wielkiej Brytanii. Dostawy nawozów potasowych pochodzą natomiast głównie z importu. Największymi importerami są Rosja, Niemcy, Białoruś, Litwa - z zauważalną przewagą Rosji.

Galopujące ceny nawozów mineralnych

Niemal cała produkcja nawozów mineralnych w Polsce realizowana jest w oparciu o surowce importowane: gaz ziemny, fosforyty i sole potasowe. Powoduje to silne powiązanie polskiego rynku z rynkiem międzynarodowym.

Nawozy mineralne są od wielu miesięcy najszybciej drożejącą grupą analizowanych środków produkcji. W lutym br. były średnio o około 85% droższe niż rok wcześniej. Głównymi przyczynami wzrostu cen nawozów na krajowym rynku są:

• dynamiczny wzrost oraz duża zmienność cen gazu ziemnego – podstawowego surowca do produkcji nawozów zawierających azot,
• silne uzależnienie krajowej produkcji nawozów od surowców importowanych, szczególnie z Rosji i Białorusi,
• zauważalny spadek wolumenu importu nawozów, przy wzroście eksportu - mniejsza podaż nawozów na krajowym rynku.

Decyzje komisji

Po przeprowadzeniu dyskusji z udziałem przedstawicieli zainteresowanych środowisk Komisja pozytywnie zaopiniowała projekt uchwały antysmogowej.

Pozytywną opinię uzyskało również sprawozdanie z wykonania budżetu województwa za 2021 r. w zakresie działania komisji.