WRDS o ochronie zdrowia i KPO

XLIX posiedzeniu plenarnemu Wojewódzkiej Rady Dialogu Społecznego w województwie mazowieckim (WRDS) przewodniczył Tomasz Szypuła reprezentujący Związek Przedsiębiorców i Pracodawców. Gośćmi spotkania byli m.in. Sekretarz Stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej Jacek Karnowski oraz prezes Zarządu Związku Pracodawców Podmiotów Leczniczych Samorządu Województwa Mazowieckiego, dyrektor Mazowieckiego Szpitala Specjalistycznego im. dr. Józefa Psarskiego w Ostrołęce Paweł Natkowski.

Reforma szpitalnictwa – nowe możliwości i poważne zadania

Potrzeba usprawnienia funkcjonowania systemu ochrony zdrowia zaowocowała uchwaleniem 5 sierpnia 2025 r. ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz ustawy o działalności leczniczej. Wprowadza ona rozwiązania usprawniające system ochrony zdrowia, m.in. poprzez możliwość elastycznego przekształcania oddziałów szpitalnych, łączenie szpitali oraz wdrażanie programów naprawczych placówek o niekorzystnych wskaźnikach ekonomicznych.

Z perspektywy funkcjonowania szpitali obowiązujące na mocy ustawy zapisy skutkują poważnymi wyzwaniami. W celu ich omówienia zaproszono gości, których głos w debacie jest niezwykle istotny. Niestety, z zaproszenia do dyskusji nie skorzystała ani minister zdrowia, ani dyrektor Mazowieckiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia.

Obawy kadry zarządzającej placówkami medycznymi, które dotyczą regulacji wprowadzanych przedmiotową ustawą wyraził prezes Zarządu Związku Pracodawców Podmiotów Leczniczych Samorządu Województwa Mazowieckiego, dyrektor Mazowieckiego Szpitala Specjalistycznego im. dr. Józefa Psarskiego w Ostrołęce Paweł Natkowski. Omówił ryzyko trudności organizacyjnych i finansowych towarzyszących adaptacji placówek o niekorzystnych wskaźnikach ekonomicznych oraz niebezpieczeństwo utraty niezależności mniejszych szpitali. Jednocześnie zaakcentował kłopotliwość realizacji wymogu analizy potrzeb zdrowotnych i zmian demograficznych lokalnej populacji. Wskazał, że ustawa nie przewiduje funduszu na realizację programów naprawczych, a wnosząc obowiązek ich tworzenia nie określa źródeł finansowania. Ponadto wyraził niepokój brakiem konsultacji wprowadzonych rozwiązań z podmiotami leczniczymi podczas tworzenia przepisów.

Marszałek Województwa Mazowieckiego Adam Struzik zwrócił uwagę na trudną sytuację finansową szpitali oraz Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ), które komplikują wprowadzanie regulacji powstałych na mocy ustawy. Zadłużenie szpitali w Polsce ocenia się bowiem na około 27 mld złotych, a wysokość niedoboru środków finansowych NFZ jest ogromna (brakuje środków m.in. na nadwykonania, czyli świadczenia medyczne wykonane ponad limit wynikający z umowy z Funduszem). Marszałek zaznaczył niespójność wyceny świadczeń i brak korelacji między ustawowymi podwyżkami wynagrodzeń należnych pracownikom, a zabezpieczeniem środków w ryczałcie na ten cel. Zaakcentował także, że w konsekwencji niedostatecznego finansowania część szpitali nie jest w stanie pokryć kosztów bieżącej działalności ze środków, które powinny być zapewnione przez instytucje centralne i w związku z tym potrzebuje regularnego wsparcia ze strony samorządu.

W odniesieniu do obowiązku wdrażania programów naprawczych wnoszonego przedmiotową ustawą, marszałek podkreślił niemożność jakiejkolwiek naprawy przy braku niezbędnych do tego środków. Odniósł się także do kwestii łączenia szpitali podkreślając stopień skomplikowania procesu wynikający m.in. ze zróżnicowania formy prawnej placówek.

Przewodnicząca Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Pielęgniarek i Położonych Krystyna Ptok omówiła niekorzystny wpływ zmian w systemie wynagradzania, stwarzający ryzyko niekontrolowanego wzrostu kosztów i destabilizacji systemu ochrony zdrowia. Odniosła się także do sprawy błędnych regulacji ustawy z 16 listopada 2022 r. o zmianie ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz niektórych innych ustaw prowadzących do destabilizacji finansowej placówek ochrony zdrowia.

Reprezentujący Konfederację Lewiatan Jeremi Mordasewicz zaznaczył potrzebę wglądu w mechanizm naliczania składek zdrowotnych i jego rewizję, co mogłoby skutkować osiągnięciem dodatkowych środków utrzymujących system publicznej ochrony zdrowia.

Kadra pielęgniarska – analiza i wyzwania

Na wniosek Zofii Czyż – wiceprzewodniczącej Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Pielęgniarek i Położnych został przedstawiony raport „Analizy kadrowe pielęgniarek”. W dyskusji na temat kadrowej rzeczywistości pielęgniarek uczestniczyli: przewodnicząca Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Pielęgniarek i Położnych Krystyna Ptok, wiceprzewodnicząca Okręgowej Rady Warszawskiej Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych Barbara Mazurkiewicz oraz ekspert ds. transformacji i strategii rozwoju systemu ochrony zdrowia Krzysztof Zdobylak, autor raportu „Analizy Kadrowe Pielęgniarek”, który zaprezentował analizę sytuacji tej grupy zawodowej oraz omówił cele opracowania, a także wynikające z niego rekomendacje.

Raport przedstawia liczbę pielęgniarek pracujących z pacjentami w Polsce i porównuje ją z potrzebami systemu opieki zdrowotnej. Analizuje również strukturę wieku, liczebność osób podejmujących pracę w zawodzie i utrzymanie już pracujących kadr. Wyniki raportu wskazują, że starzejące się społeczeństwo oraz niewielka liczba młodych osób przystępujących do wykonywania zawodu są poważnym zagrożeniem dla stabilności systemu opieki zdrowotnej.

W raporcie – obok danych – przedstawiono także działania, których podjęcie chroniłoby przed kryzysem i poprawiało obszar funkcjonowania kadry pielęgniarskiej. Wymienione zostały m.in.: zwiększenie liczby miejsc na kierunkach pielęgniarskich, promocja zawodu oraz poprawa warunków pracy.

O kontroli projektów z branży HoReCa finansowanych z KPO

Sekretarz stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej Jacek Karnowski poinformował o realizacji programu, której towarzyszy badanie prawidłowości wykorzystania dotacji. Nadmienił, że dotychczasowe analizy wykazały pojedyncze przypadki nieprawidłowości, a kontrole projektów to standardowa procedura zapewnianiająca efektywne wykorzystanie środków publicznych. Podkreślił, że program cieszył się dużym powodzeniem na Mazowszu, a wartość podpisanych umów była najwyższa w kraju.

Dotacje projektów z branży HoReCa przeznaczone były dla przedsiębiorstw działających w sektorze hotelarstwa, gastronomii i cateringu poprzez wsparcie ich w adaptacji do zmieniających się potrzeb rynku. Program jest elementem działań mających na celu pomoc w odbudowie polskiej gospodarki po kryzysie związanym z pandemią COVID-19.