Miód kozienicki

Pszczelarstwo w Puszczy Kozienickiej, zwanej wcześniej Puszczą Radomską, ma bardzo starą tradycję sięgającą jeszcze czasów średniowiecza. Największy rozkwit leśnej hodowli pszczół w Puszczy Kozienickiej datuje się na XVI wiek. W tym czasie na terenie starostwa radomskiego w województwie mazowieckim, każdy bartnik gospodarzył na wyznaczonym obszarze lasu i mógł dowolnie wyrabiać barcie. Przypisane bartnikom leśne obszary w Puszczy Kozienickiej, nazywano kątami bartnymi. Na przełomie lat 30 i 40 XIX wieku, rząd Królestwa Polskiego dążył do usunięcia bartników z puszczy. Bartnicy zmuszeni byli do przeniesienia barci do swoich zagród, tworząc pasieki. Na obszarze Ziemi Kozienickiej ule wyplatane były ze słomy. Na początku XX wieku zaczęto wprowadzać ule ramowe.

Nektar, spadź i pszczeli pyłek

Nektar to podstawowy surowiec, z którego powstaje miód. Jest on słodką, wonną substancją, wytwarzaną przez kwiaty i zwabiającą owady zapylacze. Roślinami miododajnymi, które dostarczają znaczne ilości miodu są: rzepak, robinia akacjowa, ogórecznik, lipa, facelina, gryka, wrzos, mniszek lekarski, wierzba. Aromat miodu charakterystyczny dla każdego gatunku, zależy przede wszystkim od lotnych substancji zapachowych zawartych w nektarze.

O kolorze miodu decydują barwniki roślinne znajdujące się w nektarze. Drugim surowcem, z którego powstaje miód jest spadź – wydzielina mszyc żerujących na liściach drzew. Trzeci surowiec stanowi pszczeli pyłek, powstający z pyłku kwiatowego przynoszonego do ula przez pszczoły robotnice. Podczas produkcji, mód powinien być przechowywany z dala od światła w temperaturze od 10ºC do 18ºC, przy wilgotności nie wyższej niż 65%. Nie powinno dopuszczać się do filtrowania i pasteryzacji jak i do sztucznego podgrzewania miodu.

Gdzie poznamy pszczelarskie tradycje?

Gromadzeniem i badaniem tego, co udało się zachować z dawanych, miejscowych tradycji hodowli pszczół, zajmuje się Muzeum Regionalne im. Prof. Tomasza Mikockiego w Kozienicach. W jego zbiorach znajduje się pokaźna kolekcja narzędzi pszczelarskich oraz uli.

Kozienickie Koło Związku Pszczelarzy, wraz z Kozienickim Parkiem Krajobrazowym oraz Nadleśnictwem Kozienice, w 2017 roku otworzyło na swoim terenie nowe miejsce dla turystów tzw. „Bartny Kąt”. Sercem tego punktu stała się rzeźba pszczoły.

Obecnie na obszarze Ziemi Kozienickiej hodowlę pszczół prowadzi kilkudziesięciu pszczelarzy. Pasieki znajdują się m.in. w miejscowościach: Ryczywół, Kozienice, Dąbrówki, Głowaczów.

Podczas dożynek miód Kozienicki, w obecności innych produktów jest darem ołtarza, w czasie mszy świętej okolicznościowej.

Miód Kozienicki wraz z wielowiekową tradycją pszczelarską, jest produktem budzącym coraz większe zainteresowanie i świadomość jego walorów prozdrowotnych.