Kwas chlebowy na miodzie z Grębkowa

Kwas chlebowy to płyn otrzymywany „przez alkoholową i kwaśną współcześnie fermentację ze szrotowanego żyta, jęczmienia, prosa, lub też chleba, albo mieszaniny tych materjałów z dodatkiem cukru lub owoców i drożdży górnych, przyprawiany zwykle miętą” (S. Orgelbrand, „Encyklopedja powszechna” tom IX, Warszawa 1901). Ten znakomity napój jest tani i prosty w produkcji, a przy tym bardzo zdrowy. Latem podczas upałów znakomicie gasi pragnienie.

W Grębkowie kwas chlebowy przygotowywany jest ze zwyczajowo pieczonego chleba żytniego ciemnego. „Brało się chleb żytni, ale nie kupny, tylko taki upieczony w domu. U nas podobnie jak u sąsiadów, chleb piekło się raz na tydzień, takie duże, okrągłe bochenki albo na blachach” (Wywiad przeprowadzony z mieszkańcami Grębkowa). Chleb ten należy pokroić na niewielkie kromki, a następnie ułożyć je na blasze i włożyć do piekarnika, aby się podsuszył. Po przestudzeniu chleb należy ułożyć w kamiennym garnku, zalać gorącą wodą oraz dodać parę listków świeżej mięty, a następnie przykryć lnianą lub płócienną ściereczką i odstawić na dobę. W następnym etapie należy przecedzić uzyskany płyn przez lnianą szmatkę lub gazę, dokładnie odciskając namoczony chleb. Drożdże należy rozkruszyć, zmieszać z letnią wodą i po kilku minutach dodać do roztworu uzyskanego z chleba. Do roztworu tego należy również dodać rozpuszczony w ciepłej przegotowanej wcześniej wodzie miód. Po dokładnym wymieszaniu uzyskany płyn należy przelać do słoików lub butek, dokładnie je zamknąć i odstawić na kilka dni w chłodne miejsce. Po kilku dniach kwas chlebowy jest gotowy do picia. Grębków słynie ze znakomitych miodów m.in. wrzosowych, lipowych, akacjowych, gryczanych, rzepakowych, fasolowych. W zależności od rodzaju dodanego miodu zmienia się też smak kwasu chlebowego. Niepowtarzalny smak miodu z Grębkowa sprawia, że kwas chlebowy z Grębkowa różni się smakiem od innych napojów tego rodzaju. Produkcja kwasu chlebowego na bazie tradycyjnego chleba żytniego i miodu jest kontynuowana do dzisiaj z zachowaniem tradycyjnego przepisu.