Likier jajeczny radziwiłłowski

Napoje alkoholowe otrzymywane w procesie fermentacji znane były i spożywane  od tysiącleci.. Około XV w. zaczęto wytwarzać wódki aromatyzowane ziołami, miodem, owocami, nalewki i likiery. Jednym z najstarszych likierów jest likier miodowy „Na kwartę spirytusu bierze się pół kwarty miodu, w ten miód wlewa się szklankę wody i gotuje, szumując do czystego zupełnie” (L. Ćwieczakiewiczowa „Jedyne praktyczne przepisy” Warszawa 1893).

Likiery wytwarzane są również z jaj kurzych. „Ta grupa likierów  należy do najbardziej luksusowych (…) Do wszystkich kremów jajowych używane są tylko świeże żółtka jaj, dokładnie oddzielone od białka. Ilość żółtek dla otrzymania właściwej konsystencji kremu wynosi od 8 do 12 sztuk na 1 l kremu” (J. Cieślak  „Domowy wyrób win…..likierów, cocktailów” 1969, s.434,435).Do likieru jajecznego dodawano również mleko. „Mleko zagotować, ostudzić. Żółtka utrzeć z cukrem waniliowym na jednolitą masę, którą należy rozprowadzić  ostudzonym mlekiem i zlać do dużej flaszki. Dodać spirytus oraz winiak  i dokładnie wymieszać” („Kuchnia Polska” Warszawa 1967).

Likier wytwarzano w Radziwiłłowie w oparciu o wzorce przekazane przez intendenta majątku Nieborów posiadłości Radziwiłłów dla którego wsie  Radziwiłłów, Grabina Radziwiłłowska, Puszcza, Zator stanowiły służebność. Wg opowieści przekazywanych przez wnuka Pani Marianny  wytwarzała Ona likiery z miejscowych surowców – głównie owoców i ziół. Jednym z nich był likier sporządzany na bazie spirytusu produkowanego przez miejscową gorzelnię z zawartością żółtek jaj, mleka, kwiatu i miodu akacjowego.

Likier ten skutecznie konkurował z „zamorskim” trunkiem demonstrowanym w początkowych latach XX wieku przez intendenta Nieborowa. Szybko znalazł zastosowanie przy „babskich” spotkaniach (darcie pierza, spotkania towarzyskie, itp.) Opowieść głosi że likier ten pijał książę Radziwiłł przedkładając nad wyroby ”fabryczne”. Likierowi przypisywane są w tradycji walory zdrowotne –„ bo to i jaja zdrowe a i mód sprzyja leczeniu chorób gardła „.

W Radziwiłłowie do dzisiaj wytwarzany jest likier z alkoholu, miodu i jaj kur zielononóżek. Kura zielononóżka kuropatwiana, rodzima rasa kur polskich w  Radziwiłłowie Mazowieckim jest hodowana w warunkach naturalnych.„Zielononóżki są rasą miejscową polską, spotykaną na wszystkich ziemiach polskich. Praca nad udoskonaleniem kur zielononóżek rozpoczęła się w końcu zeszłego stulecia (...) Na pierwszym zjeździe hodowców, który odbył się w końcu 1921 r. opracowano  wzorzecZielononóżek, który miał obowiązywać wszystkich zrzeszonych hodowców”.(M. Trybulski  „Kury, pochodzenie, rasy, hodowla” Warszawa 1925 s. 38-40). Ptaki te mają zapewnioną swobodę ruchu w zagrodach wyposażonych w odpowiednie wybiegi i pastwiska obsiewane mieszanką roślin motylkowych. Likier jajeczny ma nie tylko walory smakowe, lecz również odżywcze. Jaja pozyskiwane od kur zielononóżek charakteryzują się bowiem obniżoną zawartością cholesterolu oraz zawierają cenne biologiczne składniki.

Gospodarstwo rolne Violetty i Dariusza Marcinkowskich

Radziwiłłów Mazowiecki

Ul. Topolowa 3

Tel.: 46 831 81 99

693 148 729

Fax: 46 831 81 99

e-mail: zielononóżki@wp.pl