Miodolada mazowiecka

We wsi Grębków oprócz miodów syconych, wina i piwa miodowego tradycyjnie wytwarzano napoje orzeźwiające na bazie miodu pozyskanego z pasiek na tym terenie. Jak wspominają mieszkańcy wsi napoje orzeźwiające z miodem przygotowywano najczęściej latem. Nazywano je miodoladą lub oranżadą miodową.

Receptura była następująca: „Naprzód należy przygotować odpowiedni rozczyn miodowy, t.j. rozrzedzić miód surowy pewną ilością wody, odpowiednią do gatunku napoju (…). Ponieważ miód w wodzie zimnej trudno się rozpuszcza, przeto najlepiej używać wody ogrzanej, wszakże nie cieplejszej jak 30oC” (T. Ciesielski, „Miodosytnictwo”, Lwów 1925). Napój gotowano w specjalnym kotle, a następnie rozlewano do butelek i przechowywano w ciemnych miejscach np. w piwnicy. „Słodką miodową wodę gotuje się przy wolnym ogniu w kotle” („Nowe udoskonalone pszczelnictwo księdza plebana Dzierżona”, N. Piekary po 1849). Każdy gospodarz miał swoją recepturę. Smak napoju zmieniał się w zależności od rodzaju użytego miodu np. gryczanego czy akacjowego. Oprócz miodu dodawano różne dodatki takie jak: soki owocowe (maliny, truskawki) albo zioła lub przyprawy – miętę, imbir, cynamon. „Utłukszy cokolwiek ziarnisto jednę muszkatową gałkę i jeden łót cynamonu (…) i dając te przyprawy do płóciennej łatki, zawiesza się one w dziurze szpontowej do beczki” („Nowe udoskonalone pszczelnictwo księdza plebana Dzierżona”, N. Piekary). Po wystudzeniu mieszaniny dodawano tzw. kis, czyli kwas mlekowy uzyskany z chleba żytniego lub żytniej mąki. Dokładnie wszystko mieszano i odstawiano na pewien czas, a następnie rozlewano do butelek. Gotowa miodolada w smaku przypomina nieco kwas chlebowy lub oranżadę z powodu zachodzącego krótkiego procesu fermentacji. Tradycja produkcji miodolady (oranżady miodowej) według starych receptur zachowała się i jest kontynuowana we wsi Grębków do dnia dzisiejszego przez jej mieszkańców.